miércoles, 22 de julio de 2015

ADIVINANZAS EN QUECHUA




WATUCHIKUNA
1.-¿imallasa qaykallasa?
          qawan añañaw ukun achachaw
¿imataq kanman? uchu

2.-¿imallasa qaykallasa?
Punchaw puñun uraysinqampa,      tutanñataq lluksin mikuy nmaskaq.
¿imataq kanman? masu

3 .-¿imallasa qaykallasa?
Millwayta quyki qayakuni weeeee nispay sutiyta mana qapichtikiqa ñuqaqa nisqaykichuqaya.
¿imataq kanman? oveja

4.-¿imallasa qaykallasa?
Sapa achkimuqman lluksimuni, tutaykuqtam pakakuni                                 rupaytam quni, kanim ruyru ruyru.
¿imataq kanman? inti

5.-¿imallasa qaykallasa?
Paramuptin rupamuptin ñuqa lluksimuni, achka llimpim kani.
¿imataq kanman? chirapa

6 .-¿imallasa qaykallasa?
Kichawankum paramuptim, wichqawankum usyaptin ruyrum kani masiymi yaku.
¿imataq kanman?  paraguas


7 .-¿imallasa qaykallasa?
Makinkuwan kuyuchiwanku,   wayra qusqaymi chirichin tumpata uyankuta.
¿imataq kanman? abanico

8 .-¿imallasa qaykallasa?
Wayrawanmi wichayman qispini, wayra mana kaptin manam pawanichu.
¿imataq kanman? cometa

9 .-¿imallasa qaykallasa?
Llaqiyuqmi kani,      qatunsum kani   kaspiykunapim puñunku urpitukuna.
¿imataq kanman? sacha

10 .-¿imallasa qaykallasa?
Qawan  achachaw,                                         ukun  achachaw.
¿imataq kanman? tuyna


CANCIONES EN QUECHUA




TAKIKUNA

1.       TAYTA  INTI
Tayta inti tayta inti
Lluksimuy lluksimuy
Qunichakunaypaq, 
Qunichakunaypaq,
Lliksumuy lluksimuy.



2.- LLAQTACHALLAY
LLAQTACHALLA LLATACHALLAY
 KUYAYKIM KUYAYKIM
SUMAQ KUYAY LLAQTAY,
 SUMAQ KUYAY LLAQTAY
 KUYAYKIM KUYAYKIM…….(kutiy)


3.- ATUQCHALLAY 
Atuqchallay añaschallay imanallasqam 
chuñuchallayki puayay puyaychalla…..(kutiy)
Warmachakuna sipaschakuna  rimapayasqay
 chuñuchallaypas puyay puyaychalla…… (kutiy)



4.-RIQSINAKUSUN
Riqsinakusun qawanakusun  
       paras………... (kutiy)
Sutinmchikta yachasunchik
 paras………….(kutiy)
Ñuqam kani incencio      
            paras……………(kutiy)
Imataq qampa sutiyki          
     paras…………………(kutiy)


POEMAS EN QUECHUA






HARAWIKUNA
    1.-Puyu
Yana puyuhinam kani,
Llakisqa kaspay,
yuraq puyuhinam,
 kani kusisqa kaspay
chaymi waqtaypi kaptiykiqa
 kusisqallaña kawsani


2.-haykataraq munayman
Haykataraq munayman
Waytasimichaykipi muchaykuyta
Chaypi sunquyta saqiykiman
Muchaykiman, muchaykiman a
chkata kuyasqay yanay.


3.-CHITACHA
Ay chitacha kurur umacha,
Millwa qipi chitaca,
 ima kuyaymi kanki,
millwaykita huwaspa,
chaymi kusikuni chitacha.